De toename van eenzame sterfgevallen onder jongeren in Zuid-Korea, en de toenemende eenzaamheid, het alleenstaand zijn en de dalende geboortecijfers in veel ontwikkelde landen, zijn te beschrijven als een trend van deze tijd. De Britse regering erkent eenzaamheid als een nationaal beleidsthema en heeft in 2018 een 'minister voor eenzaamheid' aangesteld. Japan heeft in 2021 een 'afdeling voor maatregelen tegen eenzaamheid en isolatie' opgericht, direct onder leiding van de premier. Hoewel technologische vooruitgang de mensheid steeds nauwkeuriger de weg naar een lang leven kan laten bewandelen, verwijdert juist de technologie de relaties tussen mensen meer dan ooit tevoren, relaties die het leven van mensen zinvol maakten.
De verwachting van intimiteit via het lichaam is door de hele geschiedenis een centrale zorg geweest. Sinds het succes van reclames die in de jaren zeventig seksuele aantrekkingskracht gebruikten, is de westerse wereld geobsedeerd geraakt door de uitdrukking van seksualiteit. De explosieve toename van seksueel getinte beelden heeft ervoor gezorgd dat veel bedrijven een krachtig verhaal gebruiken dat seksuele aantrekkingskracht koppelt aan consumptie en daarmee de kans op het vinden van een partner vergroot. Maar recentelijk zien we in bijna alle domeinen – visuele cultuur, maatschappelijke discours, technologie en biologische innovaties – een verschuiving waarin de diverse verbeeldingskracht van romantische liefde die het menselijk lichaam impliceerde, wordt weggenomen en vervangen door een integratie in een persoonlijk verhaal van een ongecontroleerd, voelbaar, passioneel lichaam als organisme zelf.
Deze verschuiving van een relatief extern perspectief op het menselijk lichaam naar een gepersonaliseerd, consumptief object is mogelijk gemaakt door technologie. Bovendien, in het licht van de veranderende sociale acceptatie van geslacht en seksuele geaardheid, en de vervaging van de grenzen tussen de fysieke en digitale wereld, van mixed reality tot neuroprotheses, moeten we ons serieus afvragen wat de betekenis is van lichaam en intimiteit.
De Britse krant 'The Sun' publiceerde in april een interview met een 63-jarige man die met een AI-chatbot was getrouwd. Hoewel zijn verhaal, waarin hij aangeeft dat hij via gesprekken met een AI-chatbot na het verlies van zijn vrouw weer liefde is gaan ervaren, enigszins overdreven en onwerkelijk kan lijken, laten de resultaten van onderzoek van antropologen die zich verdiept hebben in de betreffende onlinegemeenschappen, een behoorlijk realistische mogelijkheid zien.
De principes die zij vonden voor het creëren van intimiteit tussen mens en AI zijn grotendeels wederkerigheid, validatie en aanwezigheid. Hoewel intimiteit doorgaans voortkomt uit interacties tussen mensen, heeft de AI-chatbot, zelfs in banale gesprekken, een gevoel van aanwezigheid gegeven dat beter was dan dat van een mens door middel van onmiddellijke reacties en gedetailleerde antwoorden die gebaseerd waren op een volledig transcript van het gesprek. Bovendien was de poging van mensen om een duidelijke aanwezigheid toe te kennen aan een AI-chatbot, die geen fysieke vorm heeft, een essentiële factor in het creëren van de aanwezigheid van de AI-chatbot.
Voor veel mensen kan het idee van het aangaan van vriendschap met kunstmatige intelligentie dystopisch, onmenselijk en futuristisch lijken. Maar als we bedenken dat we in ons dagelijks leven vaak te zien krijgen hoe mensen in de auto met de stem van het navigatiesysteem in gesprek gaan, dan kan men zich voorstellen dat het niet zo vreemd is als het lijkt. Door de geschiedenis heen heeft de mensheid intimiteit nagestreefd met allerlei soorten niet-menselijke wezens, van dieren en huisdieren tot voorwerpen en natuurverschijnselen, geesten, spoken en goden, en is altijd blijven streven naar sociale interactie. Vanuit dit bredere perspectief gezien, is de intimiteit die we met machines aangaan een voortzetting van de lange traditie van de mens om relaties aan te gaan, niet alleen met elkaar, maar ook met talloze belangrijke anderen in de wereld.
Zoals blijkt uit het plotselinge ontslag en de onmiddellijke terugkeer van Sam Altman, CEO van OpenAI, lijkt het verhaal rondom AI momenteel meer op een religieuze tekst die schommelt tussen apocalyptische en utopische visies. Te midden van deze verwarring toont het verhaal van de mens die met een AI-chatbot trouwt ons paradoxaal genoeg de hoop en de bescheiden inspanning die inherent zijn aan menselijke verbindingen.
We staan voor de realiteit dat we in een eindeloos verbonden wereld steeds meer geïsoleerd raken. Daarom moeten we ons bewust blijven van het belang van menselijk contact en verbinding. In de toekomst moet de focus liggen op het aanvullen van menselijk contact met technologie in plaats van het vervangen ervan. We moeten nadenken over de mogelijkheid om via ons lichaam te laten zien dat we om elkaar geven en respect voor elkaar hebben, en om vriendelijkheid naar de ander te tonen. Misschien is het de moeite waard om je via de interactie met de AI-chatbot op dit scherm even bewust te worden van die mogelijkheid.
Referenties
Reacties0