In juni vorig jaar werd een video van Apple-fans die zuchtten bij de bekendmaking van de prijs van de Vision Pro-headset voor mixed reality (MR) van Apple viraal. De headset, die doet denken aan een skibril en bijna €5.000 kost, roept een verwachtingspatroon op dat moeilijk te verklaren is, gezien de eerdere technologische prestaties van Apple. Tegelijkertijd doet de headset ons aarzelen in het licht van de meer fundamentele vraag die we al bij eerdere producten in de branche tegenkwamen.

Wil ik dit echt dragen?

De technologie die we vandaag de dag zien in ‘wearables’ vindt zijn oorsprong in sciencefictionverhalen uit de late 20e eeuw over de menselijke natuur. Het idee om de zintuigen en vaardigheden van de mens te versterken, een idee dat werd gedreven door de twee wereldoorlogen en het discours over eugenica, leidde tot voorstellingen van superhelden in de populaire cultuur met versterkte kracht en snelheid. De essentie van wearables ligt echter in de motivatie, in de relatie met de wereld die door het gebruik van wearables mogelijk wordt. Wapenrustingen die op het slagveld dienden om de lichaamstemperatuur te behouden en de effecten van externe aanvallen te verminderen, kleding als een middel om de voortplanting van de soort en de sociale selectiemogelijkheden te vergroten, de rol van accessoires en de kostuums die worden gekozen om deel uit te maken van een bepaalde gemeenschap, waren allemaal functionele aspecten van wearables op een fundamenteler niveau.

Met name het hoofd vereist een extreem hoge mate van nauwkeurige vormgeving in het menselijk lichaam. Pasfoto's met zichtbare oren, headshot-foto's voor Twitter-profielen, de diversiteit aan kapsels van vrouwen, oorbellen, piercings, kettingen en andere subtiele stijlen en expressies op het hoofd en gezicht zijn bewijzen van de enorme symbolische waarde die aan het hoofd en gezicht wordt gehecht in de realiteit. De ondoorzichtige zichtbaarheid van de Vision Pro wanneer deze wordt gedragen, maakt het echter moeilijk om de ogen van de ander te zien, een hulpmiddel voor intimiteit en aandacht, en creëert de betekenis van het dragen van een vergrootglas om je te concentreren op de taak die voorhanden is, wat extern wordt gecommuniceerd.

Daarom moet de technologie van wearables, om echt te kunnen functioneren in het systeem van het dagelijks leven van mensen, haar potentieel erkennen als toegangspoort tot deze symbolische waardensystemen en de functionele aspecten van wearables op een fundamenteler niveau opnieuw bekijken. Dit is waar we de kansen van de toekomst kunnen vinden.

De Italiaanse theoretica Leopoldina Fortunati beweerde dat de mobiele telefoon de wereld van mode en accessoires is binnengedrongen, en dat de meest succesvolle strategie daarvan is wat zij de 'transformatie naar een zachte machine' noemt, waarbij het apparaat wordt versierd met zacht leer of stickers en in een broekzak of handtas kan worden gestopt. Met andere woorden, ze vond de reden voor de wijdverspreide acceptatie van de smartphone in het feit dat deze discreet kon worden gedragen en zich succesvol kon aanpassen aan de manier waarop de gebruiker zichzelf stylede. Als we dit toepassen, kunnen we de volgende vragen overwegen: Is het mogelijk om de stijl van een omvangrijk accessoire zoals de Vision Pro-headset te verbeteren? Of is er geen manier om de headset in een schoudertas te stoppen om de stijl te behouden en deze gemakkelijk te verbergen? Dit is een kwestie vanuit de wereld van de mode, rekening houdend met sociale relaties, in plaats van vanuit het oogpunt van industrieel ontwerp.

We kunnen ook aanwijzingen vinden vanuit een antropologisch perspectief, dat de praktijk van maskers en gezichtsversieringen als een kans voor bewuste transformatie bekijkt. Camouflagecrème die door soldaten wordt aangebracht voordat ze een trainingssessie beginnen, make-up voor Halloween-feesten: deze praktijken verhullen of reconstrueren het gezicht en symboliseren de versterking van de betekenis van de relatie en de toetreding tot een bepaalde gemeenschap. De kans voor hoofdwearables is dus het vermogen om op het juiste moment de juiste vorm van transformatie te gebruiken. Er zijn veel mogelijkheden om de betekenis van de relatie met anderen te versterken tijdens het dragen van wearables, in verschillende situaties in het dagelijks leven, zoals het spelen met kinderen en het uiten van een draak of het helpen om het gevoel te krijgen dat je een ander persoon wordt wanneer je nieuwe kleding aantrekt.

Het discours in de industrie tot nu toe lijkt te beweren dat de digitale aard van de nieuwe technologie van wearables, die wordt gezien via het scherm van het apparaat dat wordt gedragen, inherent een nieuwe relatie met de wereld creëert. Maar wearables zijn zelf geen nieuwe categorie, maar eerder een toevoeging aan kleding, accessoires, sieraden, sport- en medische apparaten binnen hun eigen historische en culturele normen. Daarom moeten wearables een krachtige, sociaal aanvaardbare symbolische betekenis bieden. Met andere woorden, de kans op succes ligt in het vermogen om technologie naadloos te integreren in de wereld van symbolen die we op ons lichaam dragen, in plaats van de functie van het lichaam te vervangen.

*Dit artikel is de originele tekst van het artikel van 24 juli 2023 in The Electronic Times.

References

Apple fans groan at the price of Vision Pro at WWDC

Hyperdressing: Wearable Technology in the Time of Global Warming

The Opposite of Disappearing

The Anthropology of Wearables: The Self, The Social, and the Autobiographical

The mobile phone as technological artefact⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠