Geçen yıl Haziran ayında ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Singapur'dan sonra dünyada ikinci olarak hücre kültürü tavuğuna satış izni verdi. Hayvan hücrelerinin birbirine geçerek bir tabaka oluşturduğu ve tavuk göğsüne yakın bir doku hissi yarattığı bir işlemle kültür eti üreten ve satan Amerikan şirketi Upside Foods, ürünlerini mücadele etmeye değer bir yiyecek olarak tanımlıyor. Sığır eti, domuz eti ve diğer et üretim süreçlerindeki karbon emisyonları, toplam gıda üretiminin %57'sini oluşturduğu için söz konusu şirketin kültür etiyle taşıdığı temel fikir 'sürdürülebilir et'tir. Gelecekte büyük ölçekli üretim gibi teknik engelleri aşması gerekse de, 'yiyecek' konusu bağlamında artık sadece doğanın üzerinde olmadığımızı, insan zekasının bir sonraki alanına doğru ilerlediğimizi gösteren bir örnek olduğunu söyleyebiliriz.
Doğal özüt, doğal vb. ifadeler uzun süredir kozmetik, gıda, ev eşyaları gibi çeşitli biçim ve işlevlerde vücudumuza dokunan veya emilen ürünlerin değerini anlatmada veya farkındalık yaratmada etkili olmuştur. Bu, insan vücudunun doğadan kaynaklandığına dair inançtan ve doğayı organik bir varlık ve canlı olarak gören doğa görüşünden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, üretim paradigmasının ötesindeki gıda sanayinin büyümesi için, bugünün insanların kendi bedenleriyle olan ilişkilerinde yaşanan değişimleri gözlemlemek gerekiyor. ROC, bu konu üzerine 20'li yaşlardan 60'lı yaşlara kadar 20 erkek ve kadın üzerinde etnografik araştırma yöntemiyle sağlıkla ilgili vücut sevgisi ilişkisini incelediğinde ilginç bazı ilişki kalıpları tespit etti.
Birincisi, sağlık günlük bir durum olarak deneyimlenir. Belini incitmiş 40'lı yaşlarındaki bir erkek hasta, sağlık uzmanıyla yaptığı görüşmede ağrısı nedeniyle iş gezilerine veya golfe gibi günlük hedeflerine ulaşamamanın üzüntüsünden bahsetti. Spor yapmak için her gün otobüsten bir durak önce inip eve yürüyen 60'lı yaşlarındaki bir kadın da dizindeki ağrıyı günlük davranışlarındaki değişiklikler olarak anlattı. Bu örnekler, 'sağlıklı olmak' algısının aslında oldukça belirsiz bir şekilde deneyimlendiğini ve bunun sonucunda da sağlık için neyin iyi veya kötü olduğuna dair dışsal ve içsel önerilerin net bir şekilde benimsenmediği anlamına da gelebileceğini göstermektedir.
İkincisi, gıda seçimleri bireysel ve ailevi inanç sistemlerinden etkilenir. Hastalandığında et yemek gerektiğine dair deneysel bir inancı ebeveynlerinden doğal olarak öğrenen kişiler veya çocukluklarında gördükleri domuz kesimi sahnelerinin yetişkin olduklarında et tüketimine karşı bir direnç oluşturduğu kişiler oldu. Pastacılık sektöründe aşırı şeker kullanımını fark ettikten sonra kendi kurabiye dükkanında minimum şeker kullanım standardını sakin bir şekilde anlatan 50'li yaşlarındaki bir kadın işletmecisinde gururu gözlemledik. Bu da, araştırmaya katılanların ortak olarak kaçınmaları gereken yiyecekleri, yememesi gereken yiyecekleri ayırt etmede kişisel düzeyde bir gerekçe sunmalarının kolaylıkla günlük pratiğe dönüşmesine karşın, neyin daha iyi bir seçim olduğuna dair belirsiz tepkiler verdiklerini göstermektedir.
Üçüncüsü, gıda seçimleri önleme anlamı içerir. Tıp alanındaki en büyük sorulardan biri uyum konusudur. İnsanlar, çeşitli küçük alanlarda hasta olduklarının veya vücutlarının normal işlevlerinin eksik olduğunun farkındadırlar. Omuz hareket açıklığını sağlamak, bel ağrısını azaltmak için pilates veya evde egzersizlere yatırım yaparlar veya ilgili ilaçları alırlar ancak çoğu durumda günlük yaşamda süreklilik sağlayamama sınırlamaları yaşarlar. Alkol, baharatlı ve tuzlu yiyeceklerden uzak durmaları gereken sağlık durumlarına rağmen, beslenme alışkanlıklarını değiştirmekte zorlanan kişilerin başvurduğu en yaygın taktiklerden biri de önleyici nitelikte gıda seçimlerinde bulunur. Tam buğdaylı burger seçimi, sütlü çay tüketimini azaltma veya genel yemek miktarını azaltma gibi girişimler, en azından ilaç kullanmasalar bile yiyecek yemeleri gerektiği gerekçesine dayanmaktadır ve bu durum ilgili şirketler için bir fırsat olabilir.
Zehirleyici yiyecekleri daha az tüketme yaklaşımına insanların daha net tepki vermesi, ancak kişisel olarak neyin uygun olduğuna dair belirsizlik yaşamaları, gelecekteki üretim paradigmasının gıda sanayisinde bir engel ve aynı zamanda bir fırsat olabilir. Bu durum, cilt bakım ürünleri, sağlık takviyeleri, güneş kremi gibi tüketimde de görülen bir olgudur. Zamanla görüleceğine dair bir inanç ve güven alanında yatırım yapılıyor. Belki de bunun cevabı, gıda anlamını, seçimini ve satın alma kararını etkileyen bireyin içinde bulunduğu aile gibi toplulukları en küçük birim olarak ele alan bir yaklaşımda, orada bahsedilen uygun gıda ve buna bağlı geleneksel inançların anlaşılmasında yatmaktadır.
Kaynaklar
Yorumlar0