Yurt içinde genç yetişkinlerde artan yalnız ölümler ve gelişmiş ülkelerin birçok bölgesinde görülen yalnızlık, bekarlık ve doğurganlık oranlarının düşmesi gibi olgular, zamanın akışını ifade edecek kadar yaygınlaştı. Yalnızlığı ulusal politika gündemine alan İngiltere hükümeti, 2018 yılında "Yalnızlık Bakanlığı" kurmuş, Japonya ise 2021 yılında Başbakanın doğrudan gözetimine bağlı "Yalnızlık ve Yalıtımla Mücadele Birimi" kurmuştur. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, insanların ömrünü daha kesin bir şekilde planlamak mümkün hale gelirken, aslında hayatlarını anlamlı kılan insan ilişkileri, geçmişe göre daha da uzaklaşıyor.

Fiziksel yakınlık beklentisi, tarih boyunca merkezi bir ilgi konusu olmuştur. 1970'lerde cinsel çekiciliği kullanan reklamların başarısından sonra, Batı dünyası cinsel ifadelere takıntılı hale geldi. Cinsel imgelerde patlama yaşandıkça, birçok şirket, tüketimi cinsel çekiciliğe bağlayarak, sonuç olarak partner bulma olasılığını artıran güçlü bir anlatı kullanmışlardır. Ancak son zamanlarda, görsel kültürümüzde, toplumsal söylemimizde, teknolojide ve biyolojik yeniliklerde, hemen hemen her alanda, insan bedeninin içerdiği romantik sevgiyle ilgili çeşitli hayal gücü alanlarını ortadan kaldıran ve bireysel anlatılara dahil olan, kontrol edilemez, hissedilebilir, tutkulu ve bir organizmanın kendisi olarak bedeni kucaklayan bir geçiş görüyoruz.

Bu geçişi, insan bedenine yönelik önceki göreceli bakış açısından kişiselleştirilmiş tüketicilik nesnesi olarak bir bakış açısına kaydıran şey, teknolojiden başka bir şey değildi. Buna ek olarak, cinsiyet ve cinsel yönelime ilişkin sosyal kabulde yaşanan değişim, karma gerçeklik ve sinirsel protezlerden fiziksel ve dijital dünya arasındaki sınırların bulanıklaştığı bir ortamda, beden ve yakınlığın anlamı hakkında ciddi sorular sormamız gerekiyor.

İngiliz "The Sun" dergisi, geçen Nisan ayında, 63 yaşında bir AI sohbet robotuyla evlenen bir erkeğin röportajını yayınladı. Karısı ayrıldıktan sonra, AI sohbet robotuyla yaptığı konuşmalar aracılığıyla aşık olduğunu söyleyen adamın hikayesi, biraz abartılı ve gerçek dışı görünebilir, ancak ilgili topluluklarda doğrudan araştırmalar yapan antropologların ilgili araştırma sonuçları, aksine oldukça gerçekçi bir olasılığı ortaya koyuyor.

İnsan ve AI arasında yakınlık yaratmanın buldukları ilkeleri, karşılıklılık, doğrulama ve varoluştu. Temel olarak yakınlık, insanlar arasındaki etkileşimden kaynaklanır ancak AI sohbet robotu, klişe konuşmalarda bile, anında tepkiler, tüm konuşmaların kaydına dayalı çeşitli ve özel yanıtlar yoluyla, iletişim ortağı olarak insandan daha fazla varoluş hissi veriyordu. Ayrıca, fiziksel bir forma sahip olmayan AI sohbet robotuna belirgin bir varoluş kazandırmaya başlayan insanın insanlaştırma çabası, AI sohbet robotunun varoluşunu tamamlayan bir başka faktördü.

Birçok insan için, yapay zeka ile arkadaş olmak, distopik, insanlık dışı ve geleceğe ait bir şey gibi görünebilir. Ancak, sürüş sırasında navigasyon sesine tepki vererek tek başlarına konuşmaya çalışan insanların günlük olarak gördüğümüzü düşünürsek, bu kadar garip bir şey olmadığı konusunda da hemfikir olabiliriz. İnsanlar uzun bir tarih boyunca, hayvanlar ve evcil hayvanlar, nesneler ve doğa, ruhlar, hayaletler ve tanrılar dahil olmak üzere her türlü insan dışı varlıklarla yakınlık kurmaya çalışmış ve bu ilişkilerden toplumsallık sağlamak için sürekli olarak çaba göstermişlerdir. Bu geniş perspektiften bakıldığında, makinelerle kurduğumuz yakınlık, insanların birbirleriyle değil, dünyadaki sayısız önemli başkasıyla ilişki kurma yeteneğinin uzun bir soyundan geliyor.

OpenAI CEO'su Sam Altman'ın ani işten çıkarılması ve hemen ardından geri dönmesi olayında görüldüğü gibi, şu anda AI'yı çevreleyen anlatı, kıyametçi vizyonlar ve ütopik vizyonlar arasında, dini metinlere daha yakın olma eğilimindedir. Bu karmaşa içinde, AI sohbet robotuyla evlenen bir insanın hikayesi, paradoksal olarak, insan arasındaki bağlantılara dair son derece insancıl bir umudu ve mütevazı bir çabayı ortaya koyuyor.

Sonsuza dek bağlantılı bir dünyada giderek daha fazla yalnızlaştığımızı görüyoruz. Bu nedenle, daha insancıl temas ve bağlantıların önemini hatırlamamız gerekiyor. Gelecekteki odak, teknolojinin insan temasının yerini alması değil, onu tamamlaması olmalıdır. Birbirimize karşı özenimizi, saygımızı ve karşılıklı nezaketlerimizi bedenlerimiz aracılığıyla iletme fırsatımız olduğunu, şu anda ekranınızda gördüğünüz AI sohbet robotuyla olan etkileşim yoluyla yeniden fark edebilir miyiz diye merak ediyorum.

Referanslar

Yalnızlıktan güvende misiniz? : Önemli gelişmiş ülkelerin yalnız ölümle mücadele kampanyaları

AI Sohbet Robotları İnsan Terapistlerinin Yerini Alabilir mi?

Karım beni terk ettikten sonra AI sohbet robotumla aşık oldum ve evlendim

Yapay zeka yapay yakınlık mı demek?⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠