Varsayım: Birini daha iyi tanımak için

• Kızgın bir durumla karşılaşın
• Birlikte seyahat edin
• Parayla ilgili bir durumu deneyimleyin
• Birlikte yaşayın

Durum: Bir gün annem tavuk kızartma işi yapmak istediğini söyledi.

Beklenmedik bir durumdu. Fiziksel olarak yorucu olduğu için yirmi veya otuzlu yaşlardaki girişimcilerin bile tek başlarına yapamayacağı tavuk işini, yetmiş yaşını aşmış olmasına rağmen yapmak istediğini söyledi. Daha da şaşırtıcı olanı, işin kendi vergi numaramla yürütülmesini ve ilk sermayenin kendi şirketimle ilgili kurumsal hesaba bağlı bir kredi ürünü aracılığıyla sağlanmasını istedi.

Ayrıca dijital cihazları kullanmakta zorlanan annemin yerine, teslimat uygulamalarıyla ilgili çevrimiçi işlerin tamamını kurmak ve stabilize etmek, hatta tavuk kızartma ekipmanını kullanırken zorlanmasını en aza indirmek amacıyla ilk maliyetlerin en aza indirilmesi adına oğlumun ona yardımcı olması gerekiyordu. Oldukça büyük bir karar verdiği belliydi, aslında abartılı bir istek olduğunu söyledi. Annem o kadar kararlı bir şekilde konuşuyordu ki ağzımı açamadım.

Görünüm: İlkokul öğrencisi olan bir patronun, büyük şirketi olan başka bir işyerine çağrılmış bir yöneticinin nasıl hissettiğini düşünüyorum.

Öncelikle kendi işim var. Dahası, annemin bana ailem olarak yaptığı ilk yardım talebi, anneme veya bana yabancı olan bir alanın başka bir uzmanlığını gerektiren, günün büyük bir bölümünü harcamayı gerektiren abartılı bir talepti. Her şeyden önce, annemin söylediklerinden anlaşılan, işletmeyle ilgili çok sayıda kriter, birkaç işletme işleten benim bakış açımdan çok farklıydı, bu nedenle ağzımı bir kez daha kapatmak zorunda kaldım.

İş her zaman işletme sahibinin kişisel projesidir.

Hangi amaçla, hangi ürünle ve hangi biçimde yürütülürse yürütülsün, işin başlangıcında ve sonunda her zaman girişimcinin kişisel alanındaki anlam ve hedef yer alır. Ancak annemin, bu kişisel işletmenin amacı ve hedefi hakkında yalnızca tahmini cirodan bahsetti. Neden bu ürünün patron olarak sizin için iyi bir seçim olduğunu, bölgede yeni bir oyuncu olarak mevcut oyunculardan farklı olarak nasıl bir değer sunabileceğini bize anlatmadı.

İşletme bir maraton gibidir.

Annem, ilk üç ay sonra aylık 40 milyon TL ciro elde edilebileceği yönündeki franchise şirketinin sözlerini vurguladı. Peki ya üç ay sonra hedeflenen rakama ulaşılamazsa? Yirmi yaşlarındaki kardeşler veya çiftler, her gün saat 11'den sabah 4'e kadar işletmeyi yürütse bile, fiziksel olarak bir yıl boyunca sürdürmek çok zordur. Yaşlı olan annemin ise yatırım yaptıktan birkaç hafta sonra bunu kaldıramayacağını düşünürse ne olur? Giyim veya gözlük gibi ürünlerle, belirli bir mağazayı ziyaret eden müşterileri hedef alarak ciro yaratabilen annemin önceki mağaza işletme deneyimi, çevrimiçi olarak yalnızca reklam, satış, ödeme ve müşteri yönetimini yapması gereken bu alışılmadık işletme türünde büyük bir fayda sağlamazsa ne olur?

Patronun tek görevi, karşı karşıya kalmak ve sorumluluk almaktır.

Çalışanlar, iş yürütürken takılırsa veya hata yaparsa patronu arar veya en kötü durumda kaçar. Patronun ise yatırım yaptığı ve doğrudan yönettiği bir işletmesi olduğu için her durumda orada olması gerekir. Bu nedenle, patron mutlaka kendi işiyle ilgili tüm işleri kapsayan bir varlık olmayı hedeflemelidir. Beklenmedik bir değişken ortaya çıksa bile, bu değişkenlerle yüzleşen ve çözüm bulan tek kişi olması gerekir. Ancak annemin planı, vergi numarasını veya işletme sermayesini kendi adına yapmaktı. En azından ilk işletme sermayesinin tamamını sağlasaydım ve izleseydim iyi olurdu. Resmen yeni bir işletmenin tüm sorumluluğunu kendisine değil başka birine devretme kararı, aslında patron olarak yalnızca başarıyı beklediğini ve sorumluluğu üstlenmediğini gösterir.

Öneri: Potansiyel bir girişimci olarak, kendinize güvenmeniz gerekiyor.

Annem bu kararı bana bildirmeden önce yaklaşık altı ay boyunca bölgedeki çeşitli orta ve küçük işletmeleri gezdi, alanları ve iç mekanları inceledi ve her işletmenin patronlarından ticaret bölgesi, marka rekabet gücü, işletme sermayesi gibi konularda somut ve gerçekçi tavsiyeler istedi. Bazen tek başına otobüse binip gitmek zor olduğunu söylüyordu, bu yüzden zaman zaman arabayla götürüp onu bırakıyordum. Onunla sohbet ediyordum. O zamanlar, bir gün kendi işimi kurarım diye düşündüğümde, bu hayal yavaş yavaş gerçeğe dönüşüyordu. Annem, kendisini yavaş yavaş bu alanda geliştirerek somut bir hedef belirliyordu. Ona baktığımda, bir garip gurur ve mutluluk duyuyordum. Ancak annem sonunda kaçınmayı tercih etti.

Elbette annemi saygı ve sevgiyle düşünüyorum. Onun korkularını da bir dereceye kadar anlıyorum. Android telefonuna Yemek Sepeti uygulamasını indirmekte zorlanan annem için, önceki işletmesine göre daha düşük bir maliyetle sadece pişirme alanı kiralayarak, çevrimiçi platform aracılığıyla kısa sürede yüksek ciro elde edebileceği konusunda franchise şirketinin sözleri kesinlikle çekici ve korkutucu olmuştur. Ancak bu umut ve korku arasındaki çekişme, dünyadaki tüm patronların karşılaştığı günlük bir gerçektir. Benim bakış açıma göre annem ön araştırmalar aşamasında zaten kendisine karşı güçlü bir uygulama gücünü kanıtlamıştı. Ancak potansiyel bir girişimci olarak umut ve sorumluluk duygusu, belirsiz uzmanlığa ilişkin korku, annemin düşüncelerini ve hareketlerini donduracak kadar büyük bir etki yaratmış olmalı.

Söyleyemediğim düşünceler

Bu olayda aslında babamın anneme olan tüm yaşamı boyunca gösterdiği tavrı gördüm. Annem planını, babamın sürekli olarak bir çok şeyi sessizce çözdüğü ilişkisinden kaynaklanıyor olmalı diye düşündüm. Ama babam da patron rolünü üstlenemeyeceği için, annemin kendine güvenmesini sağlayacak küçük ama kesin adımları atması gerekiyordu. Annem, ziyaret ettiği her markanın mağazasının patronlarıyla görüşerek, ücretsiz olarak olsa da bir hafta boyunca iş öğrenmeyi teklif etseydi ne olurdu? Yaşından çok küçük diğer çalışanlar veya patronlarla çalışma, fırsat verilse bile kabul etmek zorunda kalınacak bir durumdur. Ancak, annemin kendi hedefinin bu kadar net olduğunu ve istekli olduğunu düşünürsek, bu küçük ve önemsiz gibi görünen, potansiyel bir girişimci olarak belirsiz uzmanlığa yönelik korkuyu gidermek için atılan bir adım, sonuçta annem için en iyi seçim olabilirdi.

Siz ne düşünüyorsunuz?