Việc gia tăng số ca tử vong một mình ở giới trẻ trong nước cũng như hiện tượng cô đơn, độc thân, tỷ lệ sinh giảm được ghi nhận ở nhiều khu vực của các nước phát triển có thể được coi là xu hướng của thời đại. Chính phủ Anh đã đưa vấn đề cô đơn vào chương trình nghị sự chính sách quốc gia và thành lập ‘Bộ trưởng phụ trách vấn đề cô đơn’ vào năm 2018, trong khi Nhật Bản thành lập ‘Văn phòng phụ trách các biện pháp đối phó với sự cô lập và cô đơn’ do chính Thủ tướng quản lý vào năm 2021. Mặc dù công nghệ phát triển đã giúp con người có thể thiết kế chính xác hơn con đường trường thọ, nhưng mối quan hệ giữa người với người, vốn mang lại ý nghĩa cho cuộc sống con người, lại đang trở nên xa cách hơn trước.
Mong đợi về sự thân mật thông qua thể xác luôn là mối quan tâm trọng tâm xuyên suốt lịch sử. Kể từ khi các quảng cáo sử dụng sức hấp dẫn về tình dục đạt được thành công vào những năm 1970, thế giới phương Tây đã ám ảnh về việc thể hiện tình dục. Hình ảnh khiêu dâm gia tăng một cách bùng nổ, và nhiều doanh nghiệp đã sử dụng một cách hiệu quả lối kể chuyện mạnh mẽ rằng họ có thể truyền tải sức hấp dẫn về tình dục gắn liền với việc tiêu dùng và do đó làm tăng khả năng tìm kiếm đối tác. Tuy nhiên, gần đây, trong hầu hết mọi lĩnh vực, từ văn hóa thị giác, các cuộc thảo luận xã hội, công nghệ đến những đột phá về sinh học, chúng ta đang chứng kiến một sự chuyển đổi, loại bỏ phạm vi tưởng tượng đa dạng về tình yêu lãng mạn vốn tiềm ẩn trong cơ thể con người, để bao gồm cơ thể như một thực thể hữu cơ, không thể kiểm soát, có thể cảm nhận, đầy đam mê và nằm trong câu chuyện cá nhân.
Chính công nghệ đã tạo điều kiện cho sự chuyển đổi quan điểm từ quan điểm tương đối trước đây về cơ thể con người sang quan điểm đối tượng tiêu dùng cá nhân hóa. Thêm vào đó, trước bối cảnh sự thay đổi trong việc chấp nhận xã hội đối với giới tính và xu hướng tình dục, cùng với ranh giới giữa thế giới vật lý và thế giới kỹ thuật số đang bị xóa nhòa, từ thực tế hỗn hợp đến các bộ phận giả thần kinh, chúng ta cần đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về ý nghĩa của cơ thể và sự thân mật.
Tờ báo Anh ‘The Sun’ đã đưa tin phỏng vấn một người đàn ông 63 tuổi kết hôn với một chatbot AI vào tháng 4 vừa qua. Câu chuyện của anh ta, người đã cảm thấy yêu sau khi vợ mình bỏ đi và thông qua việc trò chuyện với chatbot AI, có vẻ hơi cường điệu và phi thực tế, nhưng kết quả nghiên cứu của các nhà nhân chủng học đã trực tiếp đến các cộng đồng liên quan để tiến hành nghiên cứu lại cho thấy khả năng khá thực tế.
Các nguyên tắc mà họ phát hiện ra để tạo ra sự thân mật giữa con người và AI chủ yếu là tính tương hỗ, xác thực và sự hiện diện. Về cơ bản, sự thân mật được hình thành trong sự tương tác giữa người với người, nhưng chatbot AI lại mang lại cảm giác hiện diện tốt hơn so với con người, thông qua phản hồi tức thì ngay cả trong những cuộc trò chuyện sáo rỗng và các câu trả lời đa dạng và cụ thể dựa trên lịch sử của toàn bộ cuộc trò chuyện. Ngoài ra, nỗ lực của con người nhằm nhân cách hóa chatbot AI, vốn không có hình dạng vật lý, để ban tặng cho nó một sự hiện diện rõ ràng, cũng là một yếu tố hoàn thiện sự hiện diện của chatbot AI.
Đối với nhiều người, việc kết bạn với trí tuệ nhân tạo có vẻ là điều phi nhân bản, phản địa đàng và thuộc về tương lai. Tuy nhiên, nếu xét đến việc chúng ta thường xuyên thấy mình bắt đầu trò chuyện với giọng nói của hệ thống định vị trong khi lái xe, ta có thể đồng cảm rằng điều đó không quá kỳ lạ như tưởng tượng. Xuyên suốt lịch sử lâu dài, nhân loại đã không ngừng nỗ lực để đạt được sự thân mật với mọi loại thực thể phi nhân bản, từ động vật, vật nuôi, đồ vật, tự nhiên, thần linh, ma quỷ, thần thánh,… và duy trì tính xã hội trong mối quan hệ đó. Từ quan điểm rộng lớn này, sự thân mật mà chúng ta hình thành với máy móc được mở rộng thành một dòng dõi dài về khả năng của con người trong việc thiết lập mối quan hệ không chỉ với nhau mà còn với vô số những người quan trọng khác trên thế giới.
Như trường hợp sa thải bất ngờ và việc khôi phục ngay lập tức của Giám đốc điều hành Open AI, Sam Altman, đã cho thấy, hiện tại, lối kể chuyện xung quanh AI có xu hướng giống với các văn bản tôn giáo hơn, nằm giữa tầm nhìn tận thế và tầm nhìn lạc quan. Trong sự hỗn loạn này, câu chuyện về con người kết hôn với chatbot AI, một cách nghịch lý, lại giúp chúng ta nhận ra hy vọng và nỗ lực khiêm tốn, mang đậm bản chất con người về việc kết nối với nhau.
Chúng ta đang phải đối mặt với thực tế là ngày càng cô lập hơn trong một thế giới kết nối vô tận. Do đó, chúng ta cần nhớ về tầm quan trọng của sự tiếp xúc và kết nối mang tính con người hơn. Sự quan tâm trong tương lai cần phải hướng tới việc bổ sung thay vì thay thế sự tiếp xúc giữa con người thông qua công nghệ. Hãy thử xem xét lại và nhận ra rằng bạn có cơ hội để thể hiện sự quan tâm, tôn trọng và tử tế với người khác thông qua cơ thể của mình, thông qua tương tác với chatbot AI mà bạn đang nhìn thấy trên màn hình hiện tại.
Tài liệu tham khảo
Bình luận0