Đã hơn một năm kể từ khi ChatGPT được công khai và làm cho ngành công nghiệp công nghệ trở nên sôi động. Mặc dù gần đây có những lời cảnh báo rằng tiềm năng của trí tuệ nhân tạo này đã bị cường điệu hóa, nhưng theo một cuộc khảo sát do tổ chức nghiên cứu dư luận Pew Research Center thực hiện vào tháng 2 vừa qua đối với người Mỹ, số người sử dụng ChatGPT đang tăng lên nhanh chóng. Đặc biệt, 20% số người được khảo sát cho biết họ đã sử dụng ChatGPT cho công việc, tăng 2/3 so với dữ liệu khảo sát vào tháng 7 năm ngoái. Nếu bao gồm cả con số 17% tăng lên của những người sử dụng cho mục đích học tập, thì không thể phủ nhận rằng tầm ảnh hưởng của ChatGPT đang trở nên to lớn hơn chúng ta nghĩ rất nhiều.
Điều đáng quan tâm nhất là việc suy nghĩ về cách chúng ta có thể tận dụng ChatGPT mới chỉ ở giai đoạn bắt đầu. OpenAI liên tục nhắc đến sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo chung và đang chuẩn bị ra mắt thế hệ ChatGPT tiếp theo, trong khi Google và Microsoft đang chuyển đổi nhân lực để thiết kế lại toàn bộ dòng sản phẩm của họ nhằm tích hợp AI đàm thoại này. Ngoài ra, nhiều công ty khởi nghiệp đang đề xuất các mô hình tùy chỉnh có thể chuyên trách các nhiệm vụ cụ thể cho khách hàng doanh nghiệp, chẳng hạn như dịch thuật, tiếp thị. Rõ ràng là sẽ có ngày càng nhiều người sử dụng các công cụ AI.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần phải suy nghĩ xem mình sẽ đánh mất những gì khi đổi lấy những lợi ích mới mẻ và tiện lợi từ công nghệ không thể tránh khỏi này. Điển hình là việc mất đi cơ hội phát triển khả năng sử dụng ngôn ngữ. Tính năng dịch tự động khi soạn thảo và kiểm tra email, vốn được sử dụng thường xuyên trong công việc, đã loại bỏ gần như hoàn toàn nhu cầu học ngôn ngữ trong đời sống hàng ngày. Samsung quảng cáo rằng điện thoại thông minh Galaxy S24 mới của họ có thể phiên dịch cuộc gọi thoại theo thời gian thực, và ứng dụng học ngôn ngữ JumpSpeak thậm chí còn tạo ra quảng cáo với hình ảnh đại diện AI để nói rằng họ đã vượt qua được những khó khăn trong việc học ngoại ngữ, điều này đã bị chỉ trích là quảng cáo giả mạo.
Tiến sĩ nhân loại học ngôn ngữ Jill Kuziner Bishop lập luận rằng ngôn ngữ là một cách thể hiện sống động và thuyết phục về con người chúng ta là ai. Qua nghiên cứu, bà phát hiện ra rằng cách mọi người sử dụng ngôn ngữ để xác định và thể hiện bản sắc của mình, cũng như cách họ kết nối và hình thành cộng đồng thông qua ngôn ngữ, đều phụ thuộc rất nhiều vào sắc thái. Việc lựa chọn từ ngữ, cụm từ hoặc ẩn dụ mang ý nghĩa về ý tưởng, giả định về thế giới, mối quan hệ giữa những người tồn tại hoặc bối cảnh địa phương. Bà cho rằng các sắc thái này là dữ liệu cốt lõi trong phân tích dân tộc học.
Vào tháng 2 vừa qua, một người theo chủ nghĩa cực hữu đã chia sẻ trên X một đoạn clip AI tạo ra cảnh Hitler phát biểu bằng tiếng Anh thay vì tiếng Đức, và đoạn clip này đã được xem hơn 15 triệu lần. Việc được nghe Hitler nói tiếng Anh là một trải nghiệm mới lạ, và một số người thậm chí còn bình luận rằng họ cảm thấy ông ta như thể đang lo lắng cho đất nước của mình. Mặc dù hiện tại đây chỉ là một sự kiện gây sốc được xác nhận trên mạng, nhưng nếu xét đến việc AI sẽ thực hiện các tác vụ nhanh hơn và chính xác hơn trong tương lai, thì những hàm ý liên quan đến sức mạnh của sắc thái ngôn ngữ này hoàn toàn có thể kiểm chứng được.
Hiện nay, phần lớn người dùng dịch thuật AI không dành đủ thời gian để phân biệt bản dịch có đủ sát với bản gốc hay không. Cũng giống như chúng ta đã đánh mất khả năng ghi nhớ số điện thoại, khả năng kiểm tra sự khác biệt này bằng ngôn ngữ cũng có thể dần biến mất. Ngôn ngữ định hình cách con người chúng ta diễn giải hiện thực, vì vậy việc học nói, đọc và viết bằng các ngôn ngữ khác giúp chúng ta khám phá ra những cách nhìn mới về thế giới. Không có công nghệ nào có thể thay thế được những trải nghiệm mang tính nhân văn này. Do đó, có lẽ việc các trường học tích cực cung cấp các lớp học xác định yếu tố văn hóa trong việc học ngôn ngữ sẽ là lựa chọn tốt nhất trong tương lai.
Bộ phim truyền hình "Trò chơi con mực" của Netflix, nổi tiếng toàn cầu, có nhiều cách xưng hô khác nhau trong các tình huống khác nhau, ví dụ như "sếp" khi người nước ngoài gọi người Hàn Quốc, hoặc "thầy" khi nói chuyện với người lớn tuổi. Tuy nhiên, bản dịch tiếng Anh của các câu thoại này chỉ sử dụng duy nhất từ "Sir". Nếu hiểu được sắc thái ngôn ngữ ẩn chứa bối cảnh văn hóa này, người xem nước ngoài sẽ thấy bộ phim này thú vị hơn. Và đó cũng là một cơ hội trải nghiệm quan trọng mà chúng ta không nên bỏ qua trong tương lai.
Tài liệu tham khảo
Bình luận0