- Hành trình tình yêu 2 và văn hóa tổ chức: Sức mạnh của quan sát - 1
- Thông qua Hành trình tình yêu 2, chúng ta có thể quan sát văn hóa tổ chức, phân tích sự khác biệt giữa biểu hiện lý tưởng và thực tế, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quan sát thay vì định nghĩa văn hóa.
Tiếp nối phần 1...
Nhìn vào 'bên trong' thay vì bên ngoài
Có rất nhiều tổ chức nói về việc cải thiện, thay đổi và đổi mới văn hóa tổ chức. Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp đều tiếp cận bằng cách mời các chuyên gia tư vấn giàu kinh nghiệm, lấy các trường hợp bên ngoài làm ví dụ tham khảo, và chỉ dừng lại ở những nỗ lực ứng phó một phần như thể có một câu trả lời mẫu. Tuy nhiên, chúng ta cần nhớ rằng, chính 'hiện trường' thực tế bên trong tổ chức, nơi các nhân viên tương tác với nhau và hoạt động hướng tới mục tiêu chung, dựa trên không gian làm việc của công ty, mới là điểm khởi đầu để hiểu văn hóa tổ chức hiện tại và suy nghĩ về việc tạo ra những thay đổi nào và như thế nào.
Các nhà nhân chủng học coi những yếu tố tiêu biểu cấu thành nên văn hóa là
- Không gian dưới dạng văn bản
- Quản lý ấn tượng (Impression management) giữa các thành viên
- Hành vi, xung đột
- Các hành vi nghi lễ và biểu tượng.
Nói cách khác, văn hóa được định nghĩa là tất cả các biểu hiện mang tính biểu tượng liên quan đến giao tiếp.
Có thể coi đó là một quá trình liên tục, không bao giờ kết thúc, trong đó các thành viên dựa trên không gian và địa điểm, điều chỉnh vai trò xã hội của họ trong nhóm thông qua các hành vi đa dạng dựa trên mối quan hệ lẫn nhau. Một trong những ví dụ dễ thấy nhất để minh họa ý nghĩa này là chương trình 'Hẹn hò chốn công sở mùa 2' đang rất được yêu thích hiện nay.
Trong poster, 10 chàng trai cô gái xinh đẹp tham gia chương trình đang duy trì sự sắp xếp ngăn nắp và mỉm cười nhìn vào ống kính. (Giống như những câu khẩu hiệu về văn hóa tổ chức lý tưởng như 'Ưu tiên bệnh nhân' đã đề cập trước đó) Tuy nhiên, 5 cặp đôi này, khi tham gia chương trình cùng với những người yêu cũ của mình, buộc phải ở chung một không gian, dẫn đến việc họ phải trải qua những cảm xúc mà trước đây chưa từng có, qua đó tạo ra sự bất an, hồi hộp và xung đột, đồng thời cũng trở thành đối tượng chịu ảnh hưởng từ những cảm xúc đó. (Cũng giống như những xung đột giữa các nền văn hóa cấp thấp nhằm theo đuổi các giá trị đa dạng trong không gian làm việc thực tế)
Khán giả có cơ hội theo dõi những thay đổi diễn ra trong mối quan hệ giữa các người tham gia chương trình trong thời gian thực thông qua các camera được bố trí khắp nơi trong nhà và thông qua việc quan sát này, họ có thể tự mình hiểu được từng tình huống hoặc cố gắng dự đoán mối quan hệ.
Ngoài ra, ánh mắt của bạn gái cũ khi nhìn chằm chằm vào chiếc 'vòng tay' mà bạn trai cũ đeo cùng với người con gái mới, sự cố chấp của bạn trai cũ khi tự cho mình là người cha, muốn thay đổi bạn gái cũ bằng cách viện cớ 'tính cách tôi vốn dĩ đã như vậy'… đều chứa đựng những manh mối để phân tích các biểu tượng và sự tương tác trong mối quan hệ, cần thiết cho việc giải mã văn hóa tổ chức, khiến người xem không khỏi ngạc nhiên.
Nếu những nhà lãnh đạo trong doanh nghiệp đang băn khoăn về việc cải thiện văn hóa và khả năng lãnh đạo của tổ chức, mà cũng giống như khán giả của chương trình này, bắt đầu quan tâm và tập trung vào việc quan sát những thay đổi đó, thì điều gì sẽ xảy ra?
Văn hóa trong tổ chức là về 'tôi phải làm gì' hơn là 'tôi có thể làm gì'
Quan sát đồng nghĩa với việc liên tục nhận thức rằng nhận thức và quyết định của bản thân luôn có thể tồn tại những thiếu sót, nghĩa là tự thách thức bản thân với tư cách người quan sát.Khi nhà lãnh đạo đối xử với các thành viên bằng thái độ như vậy và tự kiểm chứng xem mình cần phải làm gì với tư cách là nhà lãnh đạo, các thành viên cũng sẽ đặt câu hỏi về vai trò của bản thân và thực hiện những điều cần thiết.
Hãy thử kiểm tra xem một lần nhé? Xem 'chiếc ghế trước' hoặc 'chiếc vòng tay' nào đang bộc lộ sự xung đột giữa các nền văn hóa bên trong không gian làm việc của bạn.
John Curran, Podcast "3 huyền thoại về xung đột nơi làm việc" (Decoding culture podcast "3 myths about Wordkplace conflict")
Ervin Goffman, Sự trình diễn bản thân trong đời sống hàng ngày (The Presentation of Self in Everyday Life).
Daniel Beunza, Nắm lấy cơ hội (Taking the Floor: Models and Management in a Wall Street Trading Room).
Margert Heffernan, "Dám bất đồng." (Dare to Disagree.")
Henrietta Moore, Không gian, văn bản và giới tính (Space, Text and Gender).
Bình luận0